Mieszkańcy Grzegórzek, nie mogąc doczekać się pomocy urzędników, sami postawili znaki drogowe oraz wyznaczyli rondo i przejście dla pieszych na ulicy Cystersów i Fabrycznej. Do tego niecodziennego wydarzenia doszło w czasie sobotniego pikniku sąsiedzkiego. – Musieliśmy to zrobić sami, bo nasze prośby i apele nie przynoszą rezultatu – skarżą się krakowianie. Dlaczego o bezpieczeństwo na krakowskich ulicach – z pomocą kredy – muszą dbać sami mieszkańcy, a nie drogowcy? Wyjaśnia jedna z mieszkanek w liście do naszej redakcji.
Od kilku lat mieszkam na Grzegórzkach przy ulicy Cystersów i Fabrycznej. W naszej okolicy powstaje bardzo dużo nowych osiedli, sąsiedzi się nie znają, ale jest duża potrzeba integracji. Dlatego też całkowicie oddolnie zorganizowaliśmy już szereg udanych spotkań dla mieszkańców np. letnie pikniki, spotkania w lokalnej cukierni (która niestety już nie istnieje) czy bibliotece. Te spotkania są świetną okazją by rozmawiać o lokalnych problemach i ‘badać’ potrzeby ludzi. Zieleń i bezpieczeństwo są bezsprzecznie w czołówce zarówno lokalnych wyzwań, jak i potrzeb.
Na bezpieczeństwie skupiamy się w pierwszej kolejności. Cała kwestia jest dość złożona, przyczyny i skutki się przeplatają, niemniej jednak poniżej jest kilka punktów próbujących ten problem jakoś usystematyzować.
– duże zagęszczenie: można przyjąć, że docelowo na obszarze zakreślonym przez dwie ulice, Cystersów i Fabryczna stanowiącym 4% powierzchni Grzegórzek, zamieszka około 6.000 mieszkańców czyli 20% populacji dzielnicy. Dodatkowo około 8.000 pracowników biurowych będzie przyjeżdżać tu codziennie do pracy. Dla ilustracji, powstanie tu około 6—tysięczne miasteczko, oraz przestrzeń biurowa, którą zapełnić można 5 Błękitków.
– zapotrzebowanie na miejsca parkingowe: duże zagęszczenie połączone z faktem, że ulica Cystersów jest pierwszą na wschód ulicą znajdującą się poza granicą Strefy Płatnego Parkowania sprawia, że zapotrzebowanie parkingowe jest ogromne. W rezultacie każdy m2 dostępnej aktualnie przestrzeni, włączając w to chodniki i zieleń, wykorzystywany jest na cele parkingowe zarówno przez zwiększającą się liczbę mieszkańców okolicznych osiedli oraz przyjezdnych, którzy traktują ulice Cystersów i Fabryczna jako swoisty Park & Ride w centrum miasta. Dodatkowe zapotrzebowanie parkingowe oraz zwiększony ruch kołowy w okolicy generuje powstała na terenie KS Grzegórzecki największa w Krakowie siłownia XXL Fitness Platinium (wjazd jest od Alei Pokoju, ale wyjazd jedynie do Fabrycznej)
Szerokie ulice = szybkie samochody
Ulice Cystersów i Fabryczna mają ponad 9m szerokości. To wynik historycznej spuścizny, bo teren Wschodnich Grzegórzek był siedzibą dużych zakładów przemysłowych, dojazd do których wymagał odpowiednio szerokich ulic. Zmiana charakteru okolicy z przemysłowej na mieszkaniowo-biurową, przy jednoczesnym pozostawieniu oryginalnej infrastruktury drogowej sprawia, że pojazdy poruszają się po ulicy Cystersów bardzo szybko. Sprzyja temu:
• jej status tzn. droga wewnętrzna (niepubliczna), z którego wynika, że właściciel drogi ustala zasady ruchu oraz ustawia znaki i sygnały drogowe według własnego uznania, do których trzeba się stosować. Może np. zabronić parkowania, używania sygnałów dźwiękowych lub ustalić zasady pierwszeństwa. Co do ograniczenia prędkości, to jest zakaz przekraczania 40km/h ale tylko w jedną stronę, tzn. jadąc od Mogilskiej do Alei Pokoju. W odwrotnym kierunku nie obowiązuje żadne ograniczenie prędkości. Co nie jest zabronione, jest dozwolone, czyli można prowadzić pojazd bez prawa jazdy, bez zapiętych pasów, bez włączonego oświetlenia, pozostawić pojazd z włączonym silnikiem na postoju dłużej niż minutę, a także parkować w dowolnym miejscu jeżeli nie ma stosownego zakazu. To wszystko jest możliwe na bardzo ruchliwej drodze tranzytowej między Mogilską a Aleją Pokoju.
Ponadto wszystkie wyjazdy z osiedli przy Cystersów (Budrem, Cordia, Złota Brama) na ulicę Cystersów mają równorzędny z nią status, więc powinna obowiązywać zasada ‚wolnej prawej ręki’. W praktyce oznacza to, że wszyscy jadący Cystersów powinni ustępować pierwszeństwa autom wyjeżdżającym z osiedli lub posesji. Nikt tego nie robi, bo kierowcy zakładają, że poruszanie się po Cystersów daje im automatycznie pierwszeństwo.
• ponadwymiarowa szerokość ulicy, t.j. 9,3m szerokości
• szerokie ‘skrzyżowanie’ ulic Cystersów i Fabryczna, które nie jest skrzyżowaniem ponieważ połączenie dróg o różnym statusie (wewnętrzna Cystersów oraz publiczna Fabryczna) nie jest w świetle prawa drogowego skrzyżowaniem
• prosta i szeroka ulica służąca jako doskonały łącznik między głównymi krakowskimi arteriami jakimi są ulice Mogilska i Aleja Pokoju, co sprawia, że ulica Cystersów pomimo statusu drogi lokalnej, ma charakter tranzytowy/przelotowy. Niszczy to nikłe przejawy procesów miastotwórczych, np. Cukiernia ‚Zacznij od ciacha’ w budynku Budremu Cystersów 26C przetrwała 4 miesiące, bo ulicą Cystersów mało kto spaceruje.
W świetle powyższego ulica Cystersów przedstawia się jako swoiste kuriozum i miejsce gdzie paradoksy przeplatają się z absurdem.
Na początku kwietnia 2019 stworzyliśmy Wniosek o poprawę bezpieczeństwa w okolicy, który składał się z 4 postulatów:
1. utworzenie przejścia dla pieszych (na ulicy Cystersów znajdują się 2 przedszkola i docelowo będą 2 żłobki, a w pobliżu są 2 szkoły podstawowe nr 38 i nr 39)
2. Wyznaczenie ronda na styku ulic Cystersów i Fabrycznej
3. Instalację słupków na chodniku przylegającym do budynku Budremu od strony ulicy Fabrycznej
4. Wyznaczenia miejsc parkingowych na jezdni ulicy Fabrycznej lub rozszerzenia SPP na ulice Cystersów i Fabryczna.
Wniosek ten dotychczas podpisało 280 mieszkańców Cystersów i Fabrycznej. W najbliższych dniach zamierzamy złożyć go wraz z podpisami do Dyrektora Wydziału Miejskiego Inżyniera Ruchu, Łukasza Grygi.
Wniosek zwraca uwagę na to, że aktualna organizacja ruchu w naszej okolicy jest nieadekwatna do poziomu zagęszczenia mieszkańców, do tego, że mieszka tu oraz codziennie przyjeżdża do placówek oświatowych mnóstwo dzieci, oraz że osoby niepełnosprawne zdane są całkowicie na siebie chcąc przemieścić się wzdłuż Cystersów lub Fabrycznej.
Mamy ogromną nadzieję, że wniosek ten zostanie rozpatrzony pozytywnie, oraz, że wreszcie zostaną podjęte odpowiednie działania zmierzające do poprawy bezpieczeństwa i jakości życia w naszej okolicy. Kluczowe jest zaprojektowanie przejść dla pieszych oraz uspokojenie ruchu na Cystersów i Fabrycznej poprzez np. budowę ronda i/lub wyznaczenie miejsc parkingowych w świetle tych ulic (na jezdni) na co pozwala ich duża szerokość.
Co istotne – chcielibyśmy by proponowane rozwiązania były konsultowane z mieszkańcami przed realizacją, by mieć pewność, że rzeczywiście będą dla nich optymalne.
Niepokoi nas natomiast to, że na podobne wnioski kierowane dotychczas do stosownych urzędów przez administracje wspólnot mieszkaniowych np. Cystersów 26 (Budrem), Szkoły Podstawowe nr 38 i 39, czy Radę Dzielnicy II, odpowiedzi były wymijające, lub po prostu negatywne.
W odpowiedziach urzędów, które są odpowiedziami na wnioski o przejście dla pieszych czytamy min.
Wydział Miejskiego Inżyniera Ruchu – IR-02.7223.865.2019 – odpowiedź skierowana do Wspólnoty Mieszkaniowej Cystersów 26:
– ‘nie wyznaczamy przejść dla pieszych na drogach podporządkowanych’
– ‘dodatkowo w przedmiotowej lokalizacji brak jest obustronnego oświetlenia ulicznego wymaganego przy wyznaczaniu bezpiecznych przejść dla pieszych’ – dlaczego nie rozważa się instalacji oświetlenia?
– ‘został zrealizowany w terenie projekt docelowej organizacji ruchu uwzględniający montaż słupków U-12C w pasie drogowym ul. Fabrycznej. Słupki blokujące wyeliminowały parkowanie pojazdów na chodniku (po stronie posesji nr 5)’ – niejasnym jest kto i dlaczego zlecił montaż słupków w tym miejscu. Ten osłupkowany teren jest teraz nieużyteczny dla mieszkańców bo nie dość, że nie jest to naturalny szlak na przystanek tramwajowy Fabryczna, to auta, które tam wcześniej parkowały przeniosły się na chodnik po przeciwnej stronie ulicy czyli pod blok Budremu Cystersów 26C. Chodnik ten jest w tej chwili notorycznie i gęsto zastawiany, brakuje 1.5m do przejścia, często samochody są tak ciasno zaparkowane, że nie ma jak wyjść z bloku i przejść przez ulicę Fabryczną z wózkiem lub z rowerem.
Dodatkowym problemem jest niemożliwy do usunięcia przez MPO brud, błoto itd. generowane przez pobliską potężną budowę na terenie byłego Polmosu, które zbiera się pod wiecznie zaparkowanymi autami.
Wydział Miejskiego Inżyniera Ruchu – IR -02.7223.475.2019 – odpowiedź skierowana do Szkoły Podstawowej nr 39
– ‘dodatkowo w przedmiotowej lokalizacji brak jest obustronnego oświetlenia ulicznego wymaganego przy wyznaczaniu bezpiecznych przejść dla pieszych. Z uwagi na powyższe wyznaczenie przejścia dla pieszych we wskazanej lokalizacji nie znajduje uzasadnienia’ – komentarz jw.
– ‘informujemy również, że obowiązująca we wnioskowanym rejonie docelowa organizacja ruchu jest prawidłowa, dodatkowo w celu wyeliminowania niezgodnego z przepisami parkowania pojazdów na chodniku w przedmiotowym rejonie, zostały zamontowane słupki blokujące’ – zamontowane słupki nie rozwiązały problemu, a jedynie go spotęgowały na niekorzyść mieszkańców bloku Cystersów 26C. Stąd też wniosek o zamontowanie słupków na chodniku pod blokiem Cystersów 26C od strony ulicy Fabrycznej by umożliwić korzystanie z niego przez mieszkańców i utrzymanie okolicy na poziomie akceptowalnej czystości.
Zarząd Dróg Miasta Krakowa – Dział Zarządzania Ruchem – TZ.6101.4.3190.2018 – odpowiedź skierowana do Rady Dzielnicy II Grzegórzki
– ‘przejścia dla pieszych należy wyznaczać w zasadzie tylko przez ulice układu podstawowego uznane za trasy z pierwszeństwem lub gdzie występuje duża koncentracja ruchu pieszych. W przedmiotowym rejonie ulica Fabryczna nie spełnia tego wymogu’ – jest to stwierdzenie mocno dyskusyjne, ponieważ biorąc pod uwagę poziom zagęszczenia okolicy ma tu miejsce ogromna koncentracja ruchu pieszych – w naszym odczuciu – całkowicie uzasadniająca budowę przejścia dla pieszych
– ‘wskazana lokalizacja nie jest wystarczająco doświetlona. Dodatkowo nie są obniżone krawężniki i nie ma pasów medialnych’ – argument ten przewija się także w innych odpowiedziach, i koncentruje się na statusie quo zamiast próbie rozwiązania bardzo realnego problemu zgłaszanego przez szereg instytucji na wnioski mieszkańców
Nasze działania wspiera część Radnych Dzielnicowych oraz kilku Radnych Miejskich. Warto podkreślić, że nie chcemy by sprawa naszego bezpieczeństwa stała się kwestią polityczną.
Sobotni Piknik Sąsiedzki był nie tylko okazją do spotkania sąsiadów z 4 ogromnych osiedli na Cystersów i Fabrycznej, ale przede wszystkim pomógł zrealizować cel jakim było pokazanie, że nasza okolica może być bezpieczniejsza. Tymczasowe rondo i przejście dla pieszych osiągnęły natychmiastowy efekt – auta zwalniały przed rondem i zatrzymywały się przed przejściem. Cały happening nie trwał długi, a po jego zakończeniu organizatorzy zmyli kredę i doprowadzili „skrzyżowanie” do stanu poprzedniego. Bardzo liczymy na pomoc w nagłośnieniu sprawy, zwłaszcza po tym ile wysiłku i energii pochłonęły działania podejmowane drogą formalną (jak dotychczas bez pożądanego efektu), oraz organizacja sobotniego pikniku. Liczymy na to, że te wszystkie próby zaowocują wreszcie poprawą bezpieczeństwa zanim dojdzie do tragedii na drodze.
